Будь ласка, використовуйте цей ідентифікатор, щоб цитувати або посилатися на цей матеріал:
http://elartu.tntu.edu.ua/handle/123456789/15629
| Назва: | „Doia buduje się na klęskach” - Beresteczko Liny Kostenko |
| Інші назви: | «Доля будується на поразках»: «Берестечко» Ліни Костенко |
| Автори: | Веретюк, Оксана Weretiuk, Oksana |
| Приналежність: | Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка Інститут польської філології Жешівського університету Uniwersytet Rzeszowski |
| Бібліографічний опис: | Weretiuk O. „Doia buduje się na klęskach” - Beresteczko Liny Kostenko / Oksana Weretiuk // Збірник праць ТО НТШ, — Т. : Рада, 2007 — Том 3 : Українсько-польські відносини вчора і сьогодні. — С. 325-342. — (Українсько-польські культурні зв’язки). |
| Bibliographic description: | Weretiuk O. (2007) "Dolia buduietsia na porazkakh": "Berestechko" Liny Kostenko. Collection of works TB SSS (Tern.), vol. 3, pp. 325-342 [in Polish]. |
| Є частиною видання: | Збірник праць Тернопільського осередку Наукового товариства ім. Шевченка Collection of works Ternopil branch of the Scientific Shevchenko Society |
| Журнал/збірник: | Збірник праць Тернопільського осередку Наукового товариства ім. Шевченка |
| Том: | 3 : Українсько-польські відносини вчора і сьогодні |
| Дата публікації: | 27-лис-2007 |
| Дата внесення: | 22-кві-2016 |
| Видавництво: | Рада Rada |
| Місце видання, проведення: | Україна, Тернопіль Ukraine, Ternopil |
| Діапазон сторінок: | 325-342 |
| Початкова сторінка: | 325 |
| Кінцева сторінка: | 342 |
| Короткий огляд (реферат): | Зроблено аналіз представлених Ліною Костенко у віршованім романі «Берестечко» історіософських поглядів на поразку зневоленого українського народу, що століттями бореться за свою незалежність. Видатна українська поетеса (і великий моральний авторитет свого народу!) звернулася чи до не найтрагічніших подій історії українців — поразки війська Богдана Хмельницького під Берестечком (1651), щоб заглибитися в причини поразки, визначити її вплив на національну історію та духовне життя українців. Авторка застерігає свій народ перед новою поразкою. Роздуми над причинами втрати свободи й могутності українців представлені через зіставлення внутрішнього монологу переможеного Хмельницького, що перебуває в стані фрустрації, з о б ’єктивним, тверезим «авторським голосом»; взяті разом, вони зіставляються з визвольними змаганнями інших європейських народів, у тому числі й Польщі. |
| URI (Уніфікований ідентифікатор ресурсу): | http://elartu.tntu.edu.ua/handle/123456789/15629 |
| ISBN: | 966-8818-01-6 |
| Власник авторського права: | © ТМО НТШ, 2007 |
| Перелік літератури: | 1. Portugalia - balkon Europy. O Camóesu, królu Sebastianie i zgubnych skutkach mesjanizmu. Z Ireneuszem Kanią, tłumaczeni, autorem przekładu „l-uzytan ” Camóesa, rozmawiają Tomasz Fiałkowski i Jan Strzałka, „Tygodnik Powszechny”. 2003, nr 39, s. 9. 2. Następnie odsyłam się do tego pierwszego wydania: JI. Костенко, Берестечко, Київ: Український письменник 1999. Przekład mój, filologiczny, nie jest w stanie oddać niepowtarzalnego uroku języka poetki: neologizmów, archaizmów, wyrazów gwarowych, rzadko używanych, zapomnianych, ale przepięknych wyrazów ukraińskich. - O.W. 3. Zob. А. Шпиталь, Книга болю з проблиском надії, «Слово і Час» 2000, № I, с. 44-46; Р. Мовчан, Позбутися рабського комплексу, «Слово і Час» 2000, № 1, с. 47-48; J1. Ромащенко, Минуле - урок для сучасності, проекція на майбутнє, «Українська література в загальноосвітній школі», 2000, вересень-жовтень, с. 44-51; О. Семенець, Поетична логіка поразки й перемоги в романі Ліни Костенко «Берестечко», «Дивослово» 2002, № II, с. 9-14 etc. 4. Е. Cioran, Odyseja urazy, w: Е. Cioran, Historia i utopia, przełożył z ang. I wstępem opatrzył M. Bińczyk, Warszawa 1997, s. 56-57. 5. P. Żbikowski, „...bólem śmiertelnym ściśnione mam serce...” Rozpacz oświeconych. U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Wrocław 1998, s. 210. 6. M. Nalepa, Rozpacz i próby je j przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793-1806). Rzeszów 2003, s. 45. 7. Cyt. Słowa S. Staszica za: M. Nalepa, op. Cit., s. 65. 8. Notabene: ta wojna zaczęła się od powstania w Czechach i klęski powstańców pod Białą Górą koło Pragi 8 listopada 1620 r., która zaważyła na politycznych i kulturowych losach Czech, jak Beresteczko na losie Ukrainy: na Czechy spadły srogie represje, ich rozwój narodowy został zahamowany na wiele lat. N ie wykluczono, że przed obawą takiego zagrożenia Chmielnicki zdecyduje się wpaść w objęcia cara, 9. W języku ukraińskim wyraz „ойкумени” zachowuje fonetyczną ekwiwalencję wobec greckiego, z którego pochodzi - tym jeszcze bardziej akcentuje na wspólnej tradycji śródziemnomorskiej niszczących się wzajemnie krajów. 10.http:/en.wikipedia.org/Wiki/Romantic_nationalism, s. l. 11.Tu aluzja do znanego alegorycznego poematu Szewczenki pt. Kaukaz: «Споконвіку Прометея / Там орел карає, / Щодень Б о ж и й дорі ребра / Й серце розбиває». U Kostenko orzeł carski, rosyjski oraz koronny, polski. 12. 0. Нальчицький, в: Енциклопедія українознавства. Загальна частина, Київ 1995, с. 713. 13.Jaspers Karl, w: Słownik filozoficzny (pod red. J. Hartmana), Kraków 2004, s. 324. 14.Zob. O. Kulczycki, op. cit., s. 714. 15.http://©2001_Jurij_Rudnicki,tłumaczenie©Stefan [wietliczko tekst pierwotnie opublikowany przez serwis Proua.com 16. „Татаріший” - to neologizm poetki, usiłowałam go przetłumaczyć. 17.Niestety, przy tłumaczeniu na język polski nie zachowuje się podobieństwo brzmieniowe. 18.0. Семенець, op.cit., s. 10. 19.Ibid. 20.Cytuję wg: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej, ułożona przez Pawła Hertza i Władysława Kopalińskiego, Warszawa: PIW 1997, s. 312. 21.Zob. А. Фурман, Психокультура української ментальності, Тернопіль 2002, с. 50-54. 22.Е. Cioran, op. cit., s. 74. 23.То pytanie stawia Maria Janion w cytowanej wyżej książce E. Ciorana Historia i utopia. |
| References: | 1. Portugalia - balkon Europy. O Camóesu, królu Sebastianie i zgubnych skutkach mesjanizmu. Z Ireneuszem Kanią, tłumaczeni, autorem przekładu "l-uzytan " Camóesa, rozmawiają Tomasz Fiałkowski i Jan Strzałka, "Tygodnik Powszechny". 2003, nr 39, s. 9. 2. Następnie odsyłam się do tego pierwszego wydania: JI. Kostenko, Berestechko, Kyiv: Ukrainskyi pysmennyk 1999. Przekład mój, filologiczny, nie jest w stanie oddać niepowtarzalnego uroku języka poetki: neologizmów, archaizmów, wyrazów gwarowych, rzadko używanych, zapomnianych, ale przepięknych wyrazów ukraińskich, O.W. 3. Zob. A. Shpytal, Knyha boliu z problyskom nadii, "Slovo i Chas" 2000, № I, P. 44-46; R. Movchan, Pozbutysia rabskoho kompleksu, "Slovo i Chas" 2000, No 1, P. 47-48; J1. Romashchenko, Mynule - urok dlia suchasnosti, proektsiia na maibutnie, "Ukrainska literatura v zahalnoosvitnii shkoli", 2000, veresen-zhovten, P. 44-51; O. Semenets, Poetychna lohika porazky y peremohy v romani Liny Kostenko "Berestechko", "Dyvoslovo" 2002, № II, P. 9-14 etc. 4. E. Cioran, Odyseja urazy, w: E. Cioran, Historia i utopia, przełożył z ang. I wstępem opatrzył M. Bińczyk, Warszawa 1997, s. 56-57. 5. P. Żbikowski, "...bólem śmiertelnym ściśnione mam serce..." Rozpacz oświeconych. U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Wrocław 1998, s. 210. 6. M. Nalepa, Rozpacz i próby je j przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793-1806). Rzeszów 2003, s. 45. 7. Cyt. Słowa S. Staszica za: M. Nalepa, op. Cit., s. 65. 8. Notabene: ta wojna zaczęła się od powstania w Czechach i klęski powstańców pod Białą Górą koło Pragi 8 listopada 1620 r., która zaważyła na politycznych i kulturowych losach Czech, jak Beresteczko na losie Ukrainy: na Czechy spadły srogie represje, ich rozwój narodowy został zahamowany na wiele lat. N ie wykluczono, że przed obawą takiego zagrożenia Chmielnicki zdecyduje się wpaść w objęcia cara, 9. W języku ukraińskim wyraz "oikumeni" zachowuje fonetyczną ekwiwalencję wobec greckiego, z którego pochodzi - tym jeszcze bardziej akcentuje na wspólnej tradycji śródziemnomorskiej niszczących się wzajemnie krajów. 10.http:/en.wikipedia.org/Wiki/Romantic_nationalism, s. l. 11.Tu aluzja do znanego alegorycznego poematu Szewczenki pt. Kaukaz: "Spokonviku Prometeia, Tam orel karaie,, Shchoden B o zh y y dori rebra, Y sertse rozbyvaie". U Kostenko orzeł carski, rosyjski oraz koronny, polski. 12. 0. Nalchytskyi, v: Entsyklopediia ukrainoznavstva. Zahalna chastyna, Kyiv 1995, P. 713. 13.Jaspers Karl, w: Słownik filozoficzny (pod red. J. Hartmana), Kraków 2004, s. 324. 14.Zob. O. Kulczycki, op. cit., s. 714. 15.http://©2001_Jurij_Rudnicki,tłumaczenie©Stefan [wietliczko tekst pierwotnie opublikowany przez serwis Proua.com 16. "Tatarishyi" - to neologizm poetki, usiłowałam go przetłumaczyć. 17.Niestety, przy tłumaczeniu na język polski nie zachowuje się podobieństwo brzmieniowe. 18.0. Semenets, op.cit., s. 10. 19.Ibid. 20.Cytuję wg: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej, ułożona przez Pawła Hertza i Władysława Kopalińskiego, Warszawa: PIW 1997, s. 312. 21.Zob. A. Furman, Psykhokultura ukrainskoi mentalnosti, Ternopil 2002, P. 50-54. 22.E. Cioran, op. cit., s. 74. 23.To pytanie stawia Maria Janion w cytowanej wyżej książce E. Ciorana Historia i utopia. |
| Тип вмісту: | Article |
| Розташовується у зібраннях: | Збірник праць ТО НТШ, Т. 3 : Українсько-польські відносини: вчора і сьогодні, 2007 |
Файли цього матеріалу:
Усі матеріали в архіві електронних ресурсів захищені авторським правом, всі права збережені.